Вӑрмар районӗнче пурӑнакан Виктор Степанов «Асамлӑх уйӗ» телекӑларӑма хутшӑннӑ. Вӑл Чӑваш Енрен Леонид Якубович валли хӑйне евӗр парне илсе кайнӑ.
Кӑларӑм хальлӗхе эфира тухман-ха. Пирӗн ентешсене пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗнче курма май пулӗ. Леонид Якубовича вӗсем юрӑпа савӑнтарнӑ. Виктор Степановпа пӗрле ятарласа «Шуҫӑм» фольклор ансамблӗ Мускава кайнӑ.
Ентешсем юрланине курас килсен телевизор умне 19 сехет те 55 минутра вырнаҫмалла. Леонид Якубовича чӑвашсен парни килӗшнӗ-и? Ҫакна пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗнче пӗлӗпӗр.
Ҫамрӑк хӗрарӑм эрех-сӑрапа туслӑ пулнӑ, виҫӗ ачине, икӗ, тӑватӑ тата сакӑр ҫултисене, тивӗҫлӗ воспитани паман. Вӑл республика тулашне тӑтӑшах тухса ҫӳренӗ, ачисене пӗчченех хӑварнӑ. Ҫавна май 2014 ҫулта Вӑрмар районӗн сучӗ ӑна амӑшӗн правинчен хӑтарнӑ.
Ҫак кунсенче суд амӑшӗн правине тавӑрса панӑ. Ҫамрӑк хӗрарӑм тӳрӗ ҫул ҫине тӑнӑ. Хайхискер ӗҫе вырнаҫнӑ, ачисене килсе курнӑ, вӗсен сывлӑхӗпе, шкулта мӗнле вӗреннипе кӑсӑкланнӑ, тумтир тата парнесем туянса панӑ.
Хӗрарӑм лайӑх енне улшӑннине суд шута илнӗ. Ачисем те амӑшӗпе пурӑнас килнине пӗлтернӗ. Опекӑпа попечительлӗх органӗсем те амӑшӗ ырӑ енне улшӑннине палӑртнӑ.
Вӑрмар районӗнчи шкул директорне ҫынна ырӑ тӑвас тениех суд сакки ҫине илсе ҫитернӗ курӑнать. Халӗ ун тӗлӗшпе пуҫарнӑ уголовлӑ ӗҫе тишкерсе пӗтернӗ, суда ярса панӑ.
Следовательсем ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, пӗлтӗрхи утӑ уйӑхӗнчен пуҫласа кӑҫалхи пуш уйӑхӗччен хайхи шкул директорӗ ӗҫ вӑхӑчӗн табельне хӑй ҫырса тултарнӑ, унта хӑйӗн пӗлӗшӗ тирпейлӳҫӗре ӗҫлет тесе палӑртнӑ. Ӑна куншӑн шалу та тӳленӗ. Лешӗ вара шкулта урай ҫума мар, унта пырса та курман иккен.
«Ҫак хӗрарӑма шалу тӳленӗ, хысна тулашӗнчи фондсене уншӑн укҫа куҫарнӑ, асӑннӑ тапхӑрта ӑна преми пама виҫӗ хутчен хушу кӑларнӑ, ӗҫрен кайнӑ чухне усӑ курман отпускшӑн тӳленӗ, укҫан пулӑшу панӑ. Ҫапла майпа шкул 65 пин тенкӗ сӑтӑр курнӑ», — хыпарлать следстви управленийӗн пресс-служби.
Палӑртса хӑварар, следстви вӑхӑтӗнче шкул директорӗн ҫӑмӑл машинине арестленӗ.
Республикӑра ВИЧ-инфекциллӗ ҫынсен йышӗ 1,5 ӳснӗ. Кун пирки Роспотребнадзор пӗлтерет.
Пӗлтӗрхипе танлаштарсан, кӑҫал ҫак чирпе нушаланакан 46 ҫын нумайрах. Пӗтӗмпе кӑрлач-юпа уйӑхӗсенче 277 тӗслӗхе шута илнӗ. Палӑртмалла: юпа уйӑхӗнче 31 тӗслӗх тупнӑ.
ВИЧ-инфекциллисем ытларах Шупашкарта (14 ҫын), Ҫӗнӗ Шупашкарта (10 ҫын), Вӑрмар тата Муркаш районӗсенче (2-шер ҫын), Канаш хулинче, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри районӗсенче (1-ер тӗслӗх).
Сӑмах май, чӳк уйӑхӗн 27-мӗшӗнчен пуҫласа раштавӑн 8-мӗшӗччен Роспотребнадзор ВИЧ-инфекци профилактики енӗпе «хӗрӳ лини» ирттерет. Ыйтусем пулсан ҫак номерпе шӑнкӑравлама май пур: (8352) 58-51-66, 8-903-358-88-51
2008 ҫулта Пекинра иртнӗ Олимп вӑййисенче чӑрмавлӑ 3 пин метрлӑ дистанцире пирӗн ентеш Татьяна Архипова фниша тӑваттӑмӗш ҫитнӗ. Виҫҫӗмӗш вырӑна вара Раҫҫей спортсменки Екатерина Волкова йышӑннӑ. Анчах ӑна тӗрӗсленӗ те допинг пурри палӑрнӑ. Ҫавна май унӑн пӑхӑр медальне каялла илнӗ, наградӑна Татьяна Архиповӑна парӗҫ.
Пӗтӗм Раҫҫейри ҫӑмӑл атлетика федерацийӗн президенчӗ Дмитрий Шляхтин пӗлтернӗ тӑрӑх, Екатерина Волковӑн медалӗ килнӗ ӗнтӗ, Раҫҫейри Олимп комитечӗ ҫитес вӑхӑтра ӑна пирӗн ентеше парӗ.
Сӑмах май, Вӑрмар районӗнчи Карӑк Ҫырма ялӗнче ҫуралнӑ Татьяна Архиповӑн (хӗр чухнехи хушамачӗ – Петрова) ку пӑхӑр медаль – иккӗмӗш. Вӑл 2012 ҫулта Лондонра иртнӗ Олимп вӑййисенче те марафонра виҫҫӗмӗш пулнӑ.
Шупашкар районӗ те, республика та Ял хуҫалӑхӗнче тата тирпейлекен промышленноҫра ӗҫлекенсен уявне палӑртрӗҫ-ха. Ҫапах та ку вӑл уй-хирти ӗҫ вӗҫленнине пӗлтермессе те пултарать. Чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗ тӗлне, акӑ, асӑннӑ муниципалитетра кукуруза малалла вырнӑ.
Ҫапла, ҫак культурӑна юлашки ҫулсенче симӗс апатлӑх ҫеҫ мар, тырӑлӑх та ӳстереҫҫӗ. Маларах эпир асӑннӑ кун тӗлне Шупашкар районӗнче кукурузӑна 80 гектар вырнӑ. Тухӑҫ кашни гектартан вӑтамран 80 центнер тухнине пӗлтереҫҫӗ.
Патӑрьел, Куславкка тата Вӑрмар районӗсенче хӗвелҫаврӑнӑша 572 га ҫинчен пухса илнӗ. Унӑн тухӑҫӗ гектар пуҫне вӑтамран 14 центнер тухать. Кӗрхи ҫӗртме сухине тӑвассипе те республикӑри тепӗр хуҫалӑхсем малалла ӗҫлени паллӑ.
Вӑрмар районӗнче пурӑнакан 32 ҫулти арҫын суд сакки ҫине ларӗ. Мӗншӗнне уҫӑмлатар: хайхискер полицие шӑнкӑравласа нумай хваттерлӗ ҫурта сирпӗтме хатӗрленни пирки пӗлтернӗ.
Ку ӗҫ кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн 18-мӗшӗнче пулнӑ. Ҫак арҫын хӑйӗн телефонӗпе усӑ курса Оперативлӑ нарядсен управлени центрне шӑнкӑравланӑ. Паллӑ ӗнтӗ: полицейскисем вырӑна тухса тӗрӗсленӗ. Телее, хыпар суя пулнӑ.
Арҫыннӑн вара суя хыпаршӑн явап тытма тиветех. Ун пек шӳтлеме юрамасть. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Куншӑн ӑна 200 пин тенкӗ таран штрафлама, 480 сехет ӗҫлеттерме, 3-6 уйӑх тӳрленмелли ӗҫе яма, 3-6 уйӑхлӑха арестлеме е 3 ҫуллӑха ирӗкрен хӑтарма пултараҫҫӗ.
Вӑрмар районӗнчи Кивӗ Вӗренер ялӗнче пурӑнакансем шывсӑр тӑрса юлнӑ. Унта парӑмсем пухӑннӑран шыв башнине чарса лартнӑ.
Ялта пӗтӗмпе 160 кил. Халӑхӑн шывсӑр мӗнле пурӑнмалла? Ҫынсем шывшӑн укҫа тӳлемен-мӗн, парӑм 70 пин тенкӗпе танлашнӑ. Анчах палӑртмалла: чылайӑшӗ шыв укҫи тӳлесе пырать. Эппин, вӗсен мӗншӗн шар курмалла? Халӗ ялти пӗртен-пӗр ҫӑл патне утма тивет. Унта ҫитес тесен 1 ҫухрӑм лачака ҫӑрса утмалла. Ваттисен ҫакна мӗнле чӑтмалла?
Халӗ ялти хастарсем парӑмҫӑсенчен укҫа пухаҫҫӗ. Башньӑна чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, паян, яма шантарнӑ. Ял ҫыннисем каланӑ тӑрӑх вара, парӑмҫӑсенчен кӑна мар, ыттисенчен те укҫа пухаҫҫӗ. Кашнинчен 1000 тенкӗ ыйтаҫҫӗ-мӗн. Мӗн тӑвӑн? Шыв кирлӗ-ҫке-ха. Тӳлемех тивет…
Вӑрмар районӗнчи Шӑхаль ялӗнче тума пуҫланӑ ҫула Халӑх фрончӗн хастарӗсем тӗрӗсленӗ, ҫитменлӗхсем тупнӑ. Ҫул-йӗр ӗҫченӗсем ҫула вӑхӑтра тума пуҫламан. Кунсӑр пуҫне вӗсем ҫула ытлашши ҫӳллӗ сарнӑ, ҫавна май ҫынсен пӳрчӗсем ҫырмара тӑрса юлнӑ.
Ленин урамӗнчи ҫула юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнчех туса пӗтермелле пулнӑ. Анчах палӑртнӑ вӑхӑт тӗлне ҫулӑн пӗр пайне ҫеҫ асфальт сарнӑ. Ытти вырӑнта вара ӗҫ халӗ те нумай, ҫавна май ӗҫ вӑраха тӑсӑлма пултарать.
Халӑх фрончӗн хастарӗсене ҫул проекчӗ уйрӑмах тӗлӗнтернӗ. Ӑна 2 метр тӑршшӗ хӑпартнӑ. Ялсенчи ҫула вара ун пек тума юрамасть. Ҫул ҫӳллӗ пулнӑран хӑш-пӗр ҫынсен чӑрмавсем сиксе тухнӑ: выльӑха килтен кӑларма та йывӑр, утӑ тата вутӑ турттарса килме май ҫук. Васкавлӑ медпулӑшу, пушарнӑйсем килес-тӗк ҫурт патне епле пырӗҫ?
Халӑх фрончӗн хастарӗсем айӑплисене явап тыттарасшӑн.
Ҫак датӑна эпир сисмесӗр ирттернӗ пулин те ун ҫинчен виҫ сӑмах та пулин асӑнса хӑварасах килет.
Ҫак уйӑхӑн 9-мӗшӗнче Петр Фокин тӗпчевҫӗ ҫуралнӑранпа 70 ҫул ҫитнӗ. «Эс пурӑннӑ пулсан...» ятпа кӗске те, анчах калас тенине уҫса паракан хыпара паян Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн сайтӗнче Леонид Атлай вырнаҫтарнӑ.
«Ӑраскаллӑ пурнӑҫӑмӑрӑн тӳпи — тӗрлӗрен. Пӗрне — ӗмӗр тӑршшӗпех ӑнать, теприне — куҫа курӑнман «темскер» самай нушалантарать. Самай пур енӗпе те ҫирӗпленсе ҫитнӗ Петр Петрович Фокин чӑваш интеллигенчӗшӗн, пурӑннӑ чухне ҫак илемлӗ те арпашуллӑ тӗнчен пӑрланса ларнӑ чун кисревӗ нихӑҫан та пулман. Пулнӑ пулсассӑн та, ӑна вӑл Мускав шкулне пӗтернӗскер, пире систермен», — ӑшшӑн ҫырнӑ автор.
«Иртнӗ кунсенче ҫеҫ-ха Вӑрмарӑн пултаруллӑ чӑвашӗ ҫуралнӑранпа 70 ҫул ҫитнине уявламаллаччӗ. Темиҫе хутчен асӑнса та, эпир пирӗнтен пит вӑхӑтсӑр уйрӑлса кайнӑ (пенсине ҫулне тухсанах вӑл: «Эпӗ Раҫҫейӑн демографи лару-тӑрӑвне пӗртте пӑсмарӑм!» — тесе шӳтлесерех калатчӗ) ӗҫтешӗмӗрӗн тӗпчевӗсемпе, вӗрентӳпе ӗҫӗпе ҫыхӑннӑ пурнӑҫ саманчӗсене тивӗҫлипе хаклаймарӑмӑр.
+28.3 °C